ΦΥΛΛΟΜΕΤΡΩΝΤΑΣ ΤΗ ΛΙΣΤΑ ΤΟΥ ΣΙΝΤΛΕΡ

Ποιός άραγε δεν έχει δει, πόσο μάλλον ακούσει, το αριστούργημα που ακούει στο όνομα η Λίστα του Σίντλερ; Θέτοντας όχι μόνο τα στάνταρντ του τι πάει να πει κοινωνική (+ πολεμική) ταινία, αλλά και πως ένας σκηνοθέτης μπορεί να δραματοποιήσει την πιο μελανή σελίδα του είδους μας, η συγκεκριμένη ταινία άγγιξε και αφύπνισε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο. Φυσικά, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως μετά το 1993 (έτος που κυκλοφόρησε η ταινία), άρχισε ο δεύτερος παγκόσμιος να "ανοίγει" ως κινηματογραφική πηγή έμπνευσης, πραγματικών ή και μη γεγονότων.

Έπειτα ακολούθησαν και τα υπόλοιπα όπως, Η ζωή είναι ωραία, το 1998, Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν το 1997, καθώς και ο Πιανίστας, το 2002. Ακόμα και φέτος, το όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου το έλαβε ο Garry (θεός)  Oldman για τον ρόλο του Τσώρτσιλ στο Darkest Hour.

Εννοείται πως όλες αυτές οι ταινίες ανήκουν δικαίως στο πάνθεον του κινηματογράφου, όμως η συμβολή της Λίστας του Σίντλερ στο να σπάσει το ταμπού του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και πόσο μάλλον του ολοκαυτώματος είναι καθοριστική. Όμως είναι αναπόφευκτο το συμπέρασμα πως με διαφορετικό cast, η ταινία θα ήταν άκρως διαφορετική. Με τους Liam Neeson, Ben Kingsley και Ralph Fiennes σε πρωταγωνιστικούς ρόλους, η ταινία έδεσε και στο ερμηνευτικό πλαίσιο, έχοντας την δυνατότητα να ξεπεράσει όλα τα υπόλοιπα εμπόδια.

Ο Steven Spielberg, για να αναπαράξει στις οθόνες μας την ηρωική πράξη του Όσκαρ Σίντλερ (1908- 1974), ρίσκαρε ολόκληρη την σκηνοθετική του πορεία (με το να στιγματιστεί ως ένας τρελός Εβραίος) και την ίδια του την προσωπικότητα, όντας ο ίδιος εβραϊκής καταγωγής. Το αποτέλεσμα μοναδικό, η αποδοχή εκκωφαντική και το φόντο ασπρόμαυρο.

Έχοντας δεδομένη την πλοκή, έχουμε την δυνατότητα να παρατηρήσουμε συγκεκριμένες σκηνές και συμβολισμούς, οι οποίοι συνυπογράφουν το μεγαλείο της ταινίας, καθώς και το ταλέντο του Spielberg. Αρχίζοντας από το τέλος προς την αρχή, δύο σκηνές είναι που με καθήλωσαν και μου έδωσαν να καταλάβω άμεσα τον αντίκτυπο της πραγματικής ιστορίας. 

Η πρώτη είναι και η τελευταία σκηνή της ταινίας, όπου επιζήσαντες (χάρη στον Σίντλερ) του Ολοκαυτώματος αφήνουν μαζί με τις οικογένειες τους, μικρές πέτρες ως ένδειξη τιμής πάνω στον τάφο του σωτήρα τους. Η σκηνή πρώτον είναι έγχρωμη, υπονοώντας πως η απελπισία και ο θάνατος του ανθρώπου όπως και του χρώματος τελείωσε. Δεύτερον αποτελεί πραγματική σκηνή, όπου δεν υπάρχουν ηθοποιοί, κάμερες κλπ κλπ. Δείχνοντας μια πραγματική εικόνα, ερχόμαστε και μεις από το δράμα στην πραγματικότητα και από τους 1200 ανθρώπους που έσωσε ο Σίντλερ στους 6000 απογόνους τους.

Δεύτερη φυσικά και είναι η σκηνή που ο γραμματέας του, παρουσιάζει στον Schindler ένα χρυσό δαχτυλίδι (πρώην σφράγισμα εργαζόμενου) ως ένδειξη ευγνωμοσύνης, το οποίο φέρει την επιγραφή "Όποιος σώζει μια ζωή, σώζει τον κόσμο όλο". Συνοψίζοντας τρεις ώρες ταινίας σε μια φράση, σε συνδυασμό με τη υποκριτική διάνοια του Ben Kingsley, το τέλος της ταινίας δένει ολόκληρη την πλοκή και δίνει ακόμα και στον θεατή ένα αίσθημα απελευθέρωσης από τα δεινά που κάποτε ακολούθησαν.

Σε μας παραμένει μόνο να θαυμάσουμε την αποθέωση του ανθρωπισμού εν καιρώ πολέμου, να καταδικάσουμε την ωμή και αδικαιολόγητη βία και τέλος να ελπίζουμε για ένα καλύτερο μέλλον, καθώς υπάρχουν άτομα που έχουν ακόμα όραμα και ελπίδα. Ένα από αυτά τα άτομα ήταν σίγουρα και ο Όσκαρ Σίντλερ.

Ο λόγος που γράφω αυτό το άρθρο, πέρα από το ότι είναι μια από τις αγαπημένες μου ταινίες, είναι γιατί η συγκεκριμένη ταινία θα επαναπροβληθεί στις 7 Δεκεμβρίου για τα 25 χρόνια κυκλοφορίας της. Επίκαιρη παντός καιρού, η Λίστα του Σίντλερ έχει ακόμα να μας διδάξει τα μαθήματα που ξεχάσαμε (ή ακόμα χειρότερα αγνοήσαμε) με μια άριστη μέθοδο, η οποία ακροβατεί ανάμεσα στην συναισθηματική απήχηση ενός ιστορικού δράματος και στην σκληρή πραγματικότητα ενός ντοκιμαντέρ. Η συγκεκριμένη τεχνική αποτελεί ακόμα την χρυσή τομή, όσο αφορά στην ανάδειξη του παρελθόντος που σκοπεύει να αφυπνίσει και να επουλώσει πληγές του.

 Και μόνο στην σκέψη του ότι δίνεται η ευκαιρία σε πολλούς από μας να την δούμε στους κινηματογράφους, μην έχοντας την ευκαιρία να την δούμε τότε (όντες πολύ μικροί ή ακόμα και αγέννητοι), οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Spielberg, με μόνη υποχρέωση να μην ξεχάσουμε τα εγκλήματα του παρελθόντος.

Ποτέ Ξανά.